Bu il keçiriləcək Qərbi Asiya Gənclər arasında keçiriləcək şahmat yarışında hakimlərə kömək etmək üçün yeni texnologiyalardan istifadə olunacaq. 

Offsideplus.az  xəbər verir ki, texnologiyalar və idChess platforması sayəsində şahmatda ilk dəfə olaraq oyunda mübahisəli məqamları izləməyə və düzgün qərarlar qəbul etməyə imkan verən hakimlər üçün köməkçi sistem yaranıb.

Bu maraqlı xəbərlə bağlı məlumatı diqqətinizə çatdırırıq:

VAR nədir?

VAR (Video assistant referee) idman yarışlarında hakimlərə kömək etmək üçün texnoloji həllər toplusudur. Artıq bir çox idman növlərində hakimlərə qərar vermək üçün müxtəlif texnologiyalardan istifadə olunur. Məsələn, tennisdə mübahisəli anlarda topun xətt üzərində proyeksiyasını göstərən xətt çağırma sistemi (Hawk-Eye) var. Bənzər bir sistem voleybolda istifadə olunur. Son illərdə VAR sistemi futbolda geniş şəkildə qəbul olunub: Futbolda VAR futbol meydançasının müxtəlif nöqtələrindən videomüşahidə sistemidir. Matç zamanı video köməkçi hakimlər komandası müəyyən hərəkətlərlə bağlı səhvləri daim yoxlayır.

Video köməkçiləri qollara, penaltilərə və penaltilərə, səhv şəxsiyyətə və qırmızı vərəqələrə səbəb olan məqsədlərə və vəziyyətlərə diqqət yetirirlər. VAR komandası yalnız aydın və aşkar səhvlər və ya ciddi buraxılmış insidentlər zamanı hakimlə əlaqə saxlayır. Eyni zamanda matçın hakimi həmin anın videoyazısını izləmək və qərar vermək hüququna malikdir.

İngiltərə Premyer Liqasında texnologiya 2019/2020 mövsümündə ortaya çıxdı və əsas oyun epizodlarında düzgün qərarların faizi 94%-ə yüksəldi. Bir il əvvəl bu rəqəm 82% idi; yəni vacib anlarda hakimin demək olar ki, hər beşinci qərarı səhv idi. Yuxarıda sadalanan bütün idman növlərində son qərar insan hakimdə qalır. Başqa sözlə, VAR sistemləri əlavə məlumat verir, lakin hakimlər üçün qərar vermir.

VAR idChess texnologiyası əsasında şahmatda necə işləyir

Şahmatda VAR-dan istifadəni üç mərhələyə bölmək olar:

1) Mübahisəli anlar

Oyunçulardan biri pozuntunu qeyd etmək üçün hakimə zəng edib

Mübahisəli vəziyyət yaranıb; məsələn, birinci ödəyən ikincinin şahmat fiquruna toxunduğunu, lakin onu yerindən tərpətmədiyini iddia edir, ikinci oyunçu isə bunu inkar edir.

Arbitr anı əldən verdi və yalnız təqsirsizlik prezumpsiyası ilə rəhbər ola bilər.

2) VAR nəzərdən keçirilməsi və tövsiyələr

Əgər idChess platformasından istifadə etməklə yayım olarsa, arbitr mobil proqramda oyunun yayımını dayandıra və oyunçuların davranışını göstərən VAR-dan istifadə edərək oyunun yazılmasına baxa bilər.

3) Qərar qəbulu

Hakim oyunu izləyir və qərar verir.

VAR texnologiyası şahmat hakimləri tərəfindən qəbul edilən düzgün qərarların sayını artırmağa və qərarların qəbulu prosesini həm arbitrlər, həm də oyunçular üçün daha sadə və şəffaf etməyə imkan verir.

Fəqan İbrahimli